Hel: Foki szare z polskim rodowodem

Bałtyk stał się domem dla czterech fok szarych, urodzonych w helskim fokarium Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego im. Prof. Krzysztofa Skóry. 24 maja

Bałtyk stał się domem dla czterech fok szarych, urodzonych w helskim fokarium Stacji Morskiej Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego im. Prof. Krzysztofa Skóry. 24 maja , podobnie jak w poprzednich latach, foki rozpoczęły swoje samodzielne życie w naturze na plaży w Czołpinie, w Słowińskim Parku Narodowym. Pierwsze miesiące ich wędrówki będziemy mogli śledzić na stronie www.wedrowkifok.wwf.pl. Od 2002 roku do Bałtyku trafiło 41 fok będących potomkami helskiego stada – informują Stacja Morska IOUG i Fundacja WWF Polska.

Tegoroczny przychówek helskiej placówki - Omułek, Ostoja, Oceanografia i Okrzemka - wypuszczony do naturalnego środowiska, od pierwszego dnia „pracuje” na rzecz poznania strategii życiowej młodych fok, zbierając ważne dane naukowe. Mimo iż same foki nie zdają sobie z tego sprawy, wykonując codzienne czynności życiowe dostarczają cennych informacji, które są przydatne w kontekście ochrony gatunku. Jest to możliwe dzięki nadajnikom satelitarnym, w które wyposażone są zwierzęta. Nadajnik przekazuje dane o pozycji geograficznej foki i trasie jej migracji. Tym samym wskazuje miejsca, które foka eksploruje, gdzie zatrzymuje się na dłużej, a w końcu które wybiera docelowo. Zebrane w tym roku dane uzupełnią prowadzoną od 2002 roku bazę Stacji Morskiej o kolejne informacje dotyczące migracji młodych osobników.

Liczebność bałtyckiej populacji fok szarych wykazuje tendencje wzrostowe dzięki efektywnej ich ochronie (w tym rezerwatowej) i poprawie stanu środowiska morskiego. Zwierzęta te powoli wracają także na polskie wybrzeże, a zwłaszcza do wód Zatoki Gdańskiej, gdzie kiedyś miały swoje siedliska. Obserwacja wędrówek uwalnianych fok pozwala m. in. stwierdzić, jak użytkują one polskie wody. Szczególnie ciekawe staje się to w sytuacji, kiedy jesteśmy świadkami prób zasiedlania przez foki szare piaszczystych łach w ujściu Przekopu Wisły. W ubiegłych latach zaobserwowano, że wprowadzone do środowiska foki z helskiego fokarium odwiedzały ten rejon, ale po wizycie podejmowały dalszą wędrówkę. Wciąż nie wiemy, czy obecność tworzącej się kolonii będzie wystarczającym powodem do ich pozostania w tym miejscu na dłużej.

W bieżącym roku miał miejsce pierwszy udokumentowany przypadek narodzin foki szarej na tzw. Foczej Łasze w ujściu Przekopu Wisły. Dzięki obserwacji Błękitnego Patrolu WWF i dokładnej analizie wykonanych zdjęć, udało się tez zidentyfikować foczą mamę. Okazało się, że jest nią Jadrinka, samica urodzona w fokarium w 2010 roku, przywrócona morzu w ramach projektu restytucji fok szarych. Jako 6-letnia samica urodziła tu prawdopodobnie swoje pierwsze potomstwo.

Fokę zaobserwowałem w środę, 24 lutego – relacjonuje Jan Wilkanowski z Błękitnego Patrolu WWF. – Na piaszczystej wysepce leżał foczy maluch, ssący mleko matki. Potwierdziła to analiza moich zdjęć przeprowadzona przez Stację Morską w Helu.. Mamy zatem pierwszą od wielu dekad obserwację szczenięcia z foczą mamą.

Wcześniej helskie foki były już identyfikowane po latach życia w naturalnym środowisku w różnych rejonach Bałtyku, jednak tym razem po raz pierwszy udało się zaobserwować w naturze urodzoną w fokarium fokę w roli matki. To sukces prowadzonego przez Stację Morska projektu, ale też ważny argument na to, że ujście Przekopu Wisły jest szczególnie istotną dla tych zwierząt ostoją i siedliskiem, jak na razie jedynym zidentyfikowanym na polskim wybrzeżu. Fakt ten powinien zostać wzięty pod uwagę w planowaniu działań ochronnych dla tego obszaru.

Od momentu pierwszej obserwacji monitorowaliśmy ten obszar, aby interweniować w przypadku płoszenia fok na łasze – opowiada Anna Kassolik z Błękitnego Patrolu WWF. – Miałam tę niezwykłą szansę, aby prawie każdego dnia, wspólnie z innymi wolontariuszami WWF, obserwować malucha, który bardzo szybko przybierał na wadze. Na szczęście udało się zagwarantować foce spokój i na początku kwietnia mogła rozpocząć samodzielne życie. Od miejsca narodzin nazwaliśmy malucha Łaszką.

Wprawdzie co roku zgłaszane są do Stacji Morskiej w Helu obserwacje foczych szczeniąt na polskim wybrzeżu, za małych, aby żyć samodzielnie z dala od matki, lecz nigdy dotąd nie zaobserwowano w pobliżu samicy. Większość szczeniąt trafiła do tutejszego fokarium na rehabilitację, a te, które udało się uratować zostały wypuszczone z powrotem do morza.

Gdy spotkasz na plaży fokę pamiętaj:

Foka na plaży lub w morzu jest u siebie. To raczej my jesteśmy gośćmi w jej środowisku. Uszanuj jej prawa. Pozwól foce odpocząć. Ona musi co jakiś czas wyjść z wody na brzeg. To zwierzęta wodno - lądowe a ich obecność na brzegu jest zupełnie naturalna. Tylko w wyjątkowych sytuacjach foka na brzegu jest chora bądź ranna.

Nie strasz foki i poproś o to samo inne osoby! Obserwuj ją z daleka. Zadbaj, aby twój pies przy foce nie szczekał. Staraj się zachować ciszę.

NIE ZBLIŻAJ SIĘ! NIE PRÓBUJ NIGDY DOTYKAĆ LUB ŁAPAĆ FOKI! Foka jest dzikim zwierzęciem, które może być bardzo agresywne i dotkliwie pogryźć!

Jeżeli zauważyłeś fokę, martwi Cię jej zachowanie lub kondycja zawiadom Stację Morską UG w Helu lub Błękitny Patrol WWF. Specjaliści podpowiedzą Ci co robić, ocenią sytuację i sposób podjęcia dalszych kroków.

Numery telefonów czynne całą dobę: 

Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego
ul. Morska 2, 84-150 Hel. tel. 58-675-08-36 lub 601-88-99-40

Telefon alarmowy: "Błękitny Patrol" WWF 795 -536 - 009

Redakcja Stacji Morskiej
Foto:  Jarosław Jankowski i Ewa Malinowska

źródło: hel.ug.edu.pl